Uluslararası haber akışı denildiğinde akla gelen üç haber ajansı var
dünyada. Reuters, Associated Press (AP)
ve Agence France-Presse. Söz konusu ajanslar, uluslararası alanda en gelişmiş haber
toplama ağına sahip ve aynı zamanda da geniş haber dağıtım ağına sahipler.
Daha birkaç yıl öncesine kadar Bulgaristan'dan Türkiye'ye haber akışının
yüzde 90'ı bu üç haber ajansı tarafından sağlanıyordu.
Örneğin Reuters'in Bulgaristan'daki
Türkleri konu aldığı haberleri Türkiye'de İngilizce'den tercüme edilirken Ayşe
ve Hasan gibi Türk isimleri Ayshe ve Hassan olarak yazılıyordu. Türk gazeteleri
de Reuters'in tercüme haberlerindeki bu
isimleri Ayshe ve Hassan olarak yayımlıyordu. Kısacası Kırcaali'deki Ayşe'nin
haberini Sofya'daki Reuters muhabiri George
yazıyordu. Mersin'deki Mehmet de Kırcaali'deki Ayşe'nin haberini İngilizce'den
tercüme okuyordu.
Sevindirici olan bugün
durum değişti. Türkiye büyüdü ve artık Bulgaristan'dan Türkiye'ye haber akışının yüzde
90'nı yabancı haber ajanslarının kontrolünde değil. Bulgaristan'dan Türkiye'ye
haber akışının kontrolü artık Türkiye'nin en büyük üç haber ajansı olan Anadolu
Ajansı (AA), Doğan Haber Ajansı (DHA) ve İhlas Haber Ajansı'nın (İHA) elinde
bulunuyor. Üç ajansın da Bulgaristan'da muhabirleri var.
Ne var ki, haber akışının kontrolü şimdilik tek taraflı. Bölgede güç olan
Türkiye çift taraflı haber akışında da söz sahibi olmalı. Türkiye'den Balkan
ülkelerine, o ülkelerin dillerindeki haber dağıtımındaki ağırlık yine Türk
haber ajanslarında olmalı.
Bir sonraki aşamada ise olması gerekenlerin arasında, haber akışının
kontrolünden sonra, toplanan haberlerin analiz edilmesi geliyor. Rutin haber
tek başına önemlidir ancak rutin haberlerin toplamının değerlendirilmesi daha
da önemlidir.
Bulgaristan örneği tüm Balkan ülkeleri için gerçerli olduğunu söylemeye
gerek yok sanırım.
Daha önce de dile getirdik. Büyük şirketler, devletler, hükümetler,
medya… kendi çıkarları için kendi
haberlerini üretirler. Bu bağlamda enformasyon savaşının yani bilgi ve
bilgilendirme üzerine gerçekleşen bir güç kavgasının varlığını kabul ederek
bilgi akışının lehinde kontrolünü sağlayabilen ülkeler veya gruplar psikolojik
üstünlüğü de elinde tuttukları tartışılmaz.
0 yorum:
Yorum Gönder