Ayhan Demir
Bulgaristan halkı, Halk Parlamentosu'nun yeni temsilcilerini belirlemek
üzere, 5 Ekim'de sandık başına gitti. Daha doğrusu, sandığa gitmeyerek, bu
ülkedeki siyaset kurumuna ve siyasi aktörlere olan güvensizliğini net bir
şekilde gösterdi.
Seçimlere katılım oranı, bir kez daha, yüzde ellinin altında kaldı.
Ayrıca oldukça parçalı bir parlamento aritmetiği oluştu. Parlamentodaki parti
sayısı, iki kat artarak, sekize çıktı. Bu sebeple, yeni hükümet kurulması süreci
oldukça sıkıntılı ilerliyor.
Bulgaristan'ın Avrupalı Gelişimi İçin Vatandaşlar-GERB, Mayıs 2013 ve
AB seçimlerinde olduğu gibi sandığa giden seçmenden, en fazla oyu aldı. GERB,
yüzde 32,67 oy oranı ve 84 parlamenter elde etti. GERB'in oyu, bir
önceki döneme göre, kısmen artsa da parlamentodaki sandalye sayısı azaldı.
Bu seçimin en büyük hezimetini, Bulgaristan Sosyalist Partisi-BSP yaşadı.
Yeni liderine rağmen başarılı olamayan BSP, yüzde 15,40'lık oy oranına karşılık
gelen 39 parlamenter ile temsil edilecek.
Üyelerinin çoğunluğu Türklerden oluşan Hak ve Özgürlükler Hareketi-HÖH,
yüzde 14,84 oy oranı ile 38 sandalye elde etti. HÖH, Bulgaristan dışında
kullanılan 131 bin 590 oydan, 60 bin 90'nı da aldı. Böylece HÖH, hem oy oranını,
hem de milletvekili sayısını artırmış oldu.
Lideri olmayan beş partiden oluşan Reformcu Blok-RB'nin, barajı geçip
geçemeyeceği tartışılıyordu. RB, 23 kişilik bir grupla, parlamentoda temsil
hakkı elde etti. Hürriyet ve Şeref Halk Partisi-HŞHP lideri Korman İsmailov da,
bu koalisyon listesinden parlamentoya girdi.
Yeni parlamentoda yer alacak milliyetçi, ırkçı ve yabancı düşmanı
partiler, Bulgaristan'ın geleceği adına endişe uyandırıyor.
Aşırı sağ ve ırkçı söylemleriyle bilinen Bulgaristan'ın Kurtuluşu İçin
Ulusal Cephe-NFSB ve İç Makedon Devrimci Örgütü Partisi-VMRO'dan oluşan Vatansever
Cephe-PF koalisyonu, yüzde 7,28 oy oranıyla, parlamentoya 19 temsilci gönderdi.
Benzer görüşlere sahip olan, Rusya yanlısı ATAKA, yüzde 4,52 oy
oranıyla, 11 ve Sansürsüz Bulgaristan-BBZ, yüzde 5,69 oy oranıyla, 15 kişilik
bir gruba sahip olacak.
Eski Cumhurbaşkanı Georgi Pırvanov'un lideri olduğu Bulgaristan'ın Yeniden
doğuşu İçin Alternatif-ABV de yüzde 4,15 oy oranıyla, 11 sandalye elde ettiler.
Mevcut parlamento aritmetiği, Bulgaristan için en kötü senaryolardan
birisi. Yeni parlamento aritmetiği, GERB’siz hükümet alternatiflerini,
neredeyse imkansız hale getirdi.
En kolay hükümet senaryosu ise GERB ile BSP ya da HÖH ile koalisyon
kurulması. Yanlarına da, Hürriyet ve Şeref Halk Partisi de yer almak şartıyla,
Reformcu Blok'u almaları. Ancak GERB lideri Boyko Borisov, BSP, HÖH ve ATAKA
ile koalisyonu baştan reddetti. Böylelikle zaten az olan hükümet alternatifleri,
daha da az ve zor hale geldi.
GERB, Hürriyet ve Şeref Halk Partisi yer almamak şartıyla, Reformcu
Blok ve Vatanseverlik Cephesi ile görüşme yapabileceklerini ifade etmişti. GERB'in
Reformcu Blok ile gerçekleştirdiği görüşmeden bir netice çıkmasa da, Vatansever
Cephe ile prensip anlaşmasına varıldı. Ancak GERB-PF koalisyonunun sandalye
sayısı, hükümet kurmaya yetmiyor. Mutlaka Reformcu Blok'tan destek almaları
gerekiyor.
Ne var ki, her partinin bir istemediği var.
GERB, BSP'yi, HÖH'ü, HŞHP'li Reformcu Blok'u ve ATAKA'yı istemiyor.
BSP, GERB'i ve ATAKA'yı istemiyor.
HÖH, ATAKA'yı, HŞHP'li Reformcu Blok'u ve Sansürsüz Bulgaristan'ı
istemiyor.
Hal böyle iken, yeni bir seçime gitmeksizin, hükümet kurulabilir mi? Ya
da kurulacak hükümet uzun ömürlü olabilir mi? Bunları ilerleyen günlerde
göreceğiz. Ancak yeni hükümetin başa çıkması gereken çok önemli sorunlar var.
Bu sorunların en başında, ülkenin mali durumu yer alıyor.
Bulgaristan, AB'nin en fakir ülkesi. Halkın, beşte biri yoksulluk
sınırının altında yaşıyor. Buna karşılık, ülkenin en büyük dördüncü bankası
Korporativ Ticaret Bankası, hortumlandığı gerekçesiyle, Haziran ayında
kapatıldı. Bu bankanın durumu ile ilgili bir an önce bir karar alınması
gerekiyor. Ayrıca bütçenin güncellenmesi, 2015 bütçesinin
hazırlanması, enerji sektöründeki sorunların ele alınması gerekiyor.
Özetle, yeni Bulgaristan Hükümetini ve 43. Bulgaristan Parlamentosunu,
ciddi sorunlar ve buna bağlı olarak, oldukça yoğun bir gündem bekliyor.
Bulgaristan'daki tüm siyasi taraflar, cepheleşmeyi bir kenara bırakıp, bu
sorunların çözümüne yoğunlaşmalılar. Aksi halde, yeniden erken seçime gidilmesi
ihtimali, hiç de uzak değil.
ayhan_demir@hotmail.com
0 yorum:
Yorum Gönder