Bulgaristan’da Türkçe basının dünü ve bugünü

11 Eylül 2012 Salı |

Son zamanlarda bir feryat sesleri yükseliyor ahaliden. Neden bizim Bulgaristan’da Türkçe gazetelerimiz ve dergilerimiz yok diye… Aslında var! Mümin Topçu’nun kaleme aldığı bir yazısını hatırladım: “Okuyan yok, yazan var mı?” başlıklı yazı şu şekilde devam ediyor: “Balkanların iki eteğinde veya yurt dışında yaşayan Bulgaristan Türk toplumunun fertlerinin yaşamlarından, dertlerinden, başarılarından mı haberdar olmak istiyorsunuz? Olamazsınız efendim!
Yeterince güncel bilgiye ve yoruma ulaşamazsınız, çünkü bizde eli kalem tutan çok, ama sayıca yetersiz olan medyalarımızda bağımsız ve özgür bir şekilde yazanlar yok. Aramızdan bunca yazar, şair, gazeteci, siyasetçi, bilim adamı ve düşünür çıkmıştır ki, bunların haddi hesabı yoktur. Basın tarihçemize baktığımızda görüyoruz ki, Bulgaristan Türk basını geçen asrın ilk yarısında çok daha güçlü ve yararlıymış. O zamanların aydın ve entelektüelleri halkına daha yakın duruş sergiliyorlarmış, cesur ve fedakarmışlar. Bir çoğu son kuruşuna dek, çıkardıkları yöresel ve ulusal gazetelere harcamışlar. Bazıları bu yolda hayatını kaybetmişler.”
Evet, bendeniz de merak edip bir araştırayım dedim ezelden Bulgaristan da nasıl bir basın faaliyetlerimiz varmış diye. Günümüz ve Geçmişi karşılaştırınca yazarın haklı olduğunu gördüm,
Şöyle ki, gerçekten geçmişteki gazete ve dergilerimiz, günümüz ile kıyaslanınca, çok daha güçlü ve yararlıymış.
Şüphesiz ki, Bulgaristan’da “demokratikleşme” süreci bizleri bir “Telekrasi” toplumuna çevirerek çuvala koyup vurmuş duvara. Çyle ki, Akıl Tutulması artık üst seviyede seyreden bir hastalık haline dönüşmüş, Kafa ucuz siyasal polemikler ile güzelleşmiş, beyin dumura uğramış ve okumayı, yazmayı, çizmeyi unutmuş. Zaman içinde akıl tutulması başlamış. Akıl tutulması ise insanımızın yaşamını cehalet içinde yaşamayı öğretmiş. Neyse gelelim asıl bu yazının yazılma sebebine. Bulgaristan da Türk basının Dünü ve Bugününe bir bakalım rakamlar ile.
Kaynak olarak Kiril ve Metodi Ulusal Kütüphanesinden yararlandım. Aaşağıda saydığım gazete ve dergileri hala sözkonusu kütüphanede inceleyebilirsiniz. 
Geçmişte Bulgaristan da çıkarılan Türkçe gazeteler ve dergiler:
1. Arda (1920)
2. Ahali (1921-1924)
3. Açık Söz (1931)
4. Balkan (1898)
5. Başlangıç (1924-1925)
6. Birlik (1930-1933)
7. Bulgaristan (1926)
8. Bulgaristan Türk Muallimler Mecmuası (1929)
9. Güneş (1936)
10. Deliorman (1922-1933)
11.Dikkat (1883-1885)
12. Doğru Yol (1925-1939)
13. Doğru Seda (1927)
14. Dostluk (1923-1934)
15. Ziya (1920-1923)
16. İleri (1932)
17. İntibah (1927-1931)
18. Yeni Başlangıç (1928-1929)
19. Yeni Yol (1930-1931)
20. Yeni Birlik (1925)
21. Yenilik (1928-1929)
22. Öz Dilek (1931-1934)
23. Yoldaş (1921-1922)
24. İrfan (1931)
25. Yıldırım (1936)
26. Karadeniz (1932-1934)
27. Koca Balkan (1925)
28. Kozmopolit (1883)
29. Medeniyet (1933-1943)
30. Mücadele (1925-1927)
31. Resimli Balkan (1916-1918)
32. Rehber (1928-1934)
33. Podop (1924-1934)
34. Rodop Sesi (1929)
35. Rumeli (1906)
36. Savaş (1928-1929)
37. Seda-i İslam (1931)
38. Tarla (1882)
39. Terbiye Ocağı (1921-1922)
40. Tuna Boyu (1927)
41. Tunca (1915-1923)
42. Turan (1932-1934)
43. Türk Sedası (1913-1920)
44. Türk Birliği (1920-1921)
45. Türk Tarih Encümenin Mecmuası (1924)
46. Uhuvvet (1904-1906)
47. Havadis (1936-1940)
49. Hakikat Şahidi (1936-1943)
50. Halk Sesi (1929-1934)
51. Çiftçi Bilgisi (1919-1934)
52. Yarın (1934)
53. Hukuk (1897)
54. Islah (1899,София)
55. Müdafaa-i Hukuk (1901,Rusçuk)
56. Şark Rumeli(1905)
57. Feryat (Sofia, 1905-6).

Başlıca gazete matbaaları ise şunlardır: Güneş, Terakki, İlerleme ve Zarafet. Son söz olarak da demek ezelden dedelerimiz, babalarımız, annelerimiz daha çok okuyormuş. Bu kadar çok gazete ve derginin varlığı bunu göstermez mi. Peki, günümüzde Bulgaristan’daki Türk Türk basının durumu nedir? Ne siz sorun ne de Ben cevap vereyim.Merak edenler için söyleyeyim yukarıda adı geçen gazeteler hala kütüphanelerde duruyor.

9 yorum:

Adsız dedi ki...

Ne mutlu size! Bulgaristan basımın bu günkü halini bilmezsiniz... yazıklar olsun. Komando ile Türlüğümüze mücadele verilmez, komşu yülkeden de bilgi sunmak yeterli ve yararlı değil düşüncesindeyim, Erdinç Halim bey.

Adsız dedi ki...

Komunist dönemindeki türkçe yayınlardan söz etmiyorsunuz.Tabii o zamanki yayınlar bir ideolojinin ürüni idi.Yine de türk dilinin korunmasında önemli rol oynamışlardır.

Adsız dedi ki...

Evet o yüzden şimdiki gençlerin ne dedikleri belli olmuyor, Komunist dönemin türkçesıne ne kadar da sevdalıymışsınız.

Adsız dedi ki...

Tebrik ederim Erdinç Bey, Eskiden Bulgaristan da bu kadar Gazetemiz olduğunu bilmiyordum.

Adsız dedi ki...

(Ülkü Ocakları) : İlk yorumu yapan Arkadaşımıza yazıyorum, Komşu Ülkeden derkene her halde Anavatanımız demek istediniz, ne zamandan beri Anavatanımız komşu ülke oldu bre dürzi, pek ala Anavatandan gelen kumandalara kulak verecegiz ne sandın rusyadan gelenler daha mı makul,Yazar kardeşimiz bir yararlı istatistik yapmıştır sadece bunu da mı hazmedemiyorsunuz komunist kalıntıları.

Adsız dedi ki...

erdinç bey gercekten bu kadar gazete varmıymış vay be dedım gurur duydum.gazetellerın ismide çok anlamlı.erdinç bey gerçekten medya yayın organları var ama yetersız kalıyo umutsuz olmayalım istersek başarırız.
ülku ocakları na cvb ım harikarnasyon goruyor .durumu vahim bu kişinin.asıl sen rus sempatizanısın çunku aklına geleni olduğu gibi soyleyen birisin.
rusyayı savunan olmamış .sende yorum yapacan diye kendini rezil etmişin .

Adsız dedi ki...

tam 57 sayı .

Adsız dedi ki...

BULGARİSTAN TURKU MEDYA TALEP EDİYOR .EDİYORUZ.

Adsız dedi ki...

Erdinç Halim,anladığım şu,hep başkalarına hesap sormaya alışmışsınız,hep birilerini suçlamaya alışmışsınız...Siz kendiniz ne yaptınız bu konuda ???

Yorum Gönder

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve AJANS BG'nin editöryel politikasını yansıtmayabilir.
Мненията на редакцията и на автора/ите могат да не съвпадат.